آموخته هایی از کتاب کلید های رفتار با کودک یک ساله

تا چند وقت پیش وقتی کنار هوراد تو اتاق میشستم با خودش بازی می کرد بدون اینکه به حضور من توجه داشته باشه بمحض ترک کردن اتاق اون هم بازی رو ترک می کرد دنبال من بیرون میومد الان متوجه شدم که علتش این بود که هنوز احساس استقلال نمی کرده و همواره به وجود من درکنار خودش نیاز داشته.

اما جدیدا با خودش تنها تو اتاق بازی می کنه و نیاز به استقلال و اتکا به نفس را با سعی و تلاش در انجام مستقلانه بعضی کارها ابراز می کنه.

١- به دنبال استقلال

کنار زدن والدین و بروز رفتار منفی و سرکشی و تمرد کودک نوپا از خصلتهای ثابت و ذاتی کودک نیست بلکه واکنشی است برای آگاه کردن والدین و اعلام استقلال یعنی "من هستم"

٢- نحوه تفکر کودک یک ساله

یه کار رو مثلا کوبیدن روی یک شی رو چندین بار تکرار می کنه و جالبه که از نظر ما این کار تکراریه اما او هر دفعه چیز جالب توجهی یاد میگیره و به اختلافات جزئی صدا که مورد توجه ما قرار نمی گیره توجه می کنه.

چون بازی با اسباب بازی نیاز به تخیل بیشتری داره بیشتر کودکان یه ساله و همینطور هوراد به تلفن  ظروف اشپزخانه و قابلمه  جاروبرقی  سشوار   بطری خالی   لباسشویی و... علاقه زیادی نشون میدن به تدریج که بزرگتر شوند به اسباب بازی علاقه مند میشوند.

هوراد از بابا علیرضا تقلید می کنه موبایل رو میگیره دم گوشش دقیقا عین بابا راه می ره و صحبت می کنه جالبه که بدونیم کودکان با نزدیک شدن به دوسالگی مجموعه کاملی از فعالیتها رو از دیگران تقلید می کنن  و به اصطلاح "بازی تخیلی " می کنند.

٣- آموختن مهارتهای کلامی

فاصله بین میزان درک کودک  و میزان توانایی او در صحبت کردن سبب خشم و عصبانیت او می شود یعنی وقتی نمی تواند برای ابراز خواسته اش به شما جمله ای بسازد عصبانی میشود .بنابراین کج خلقی و عصبانیت کودکی که در صحبت کردن هنوز توانایی کسب نکرده امری عادی و طبیعی است.

در فاصله بین یک تا دو سالگی کودک ٥٠ کلمه می آموزد.کودکانی که والدین یا پرستار مرتب با آنها صحبت می کنند در سن ٦ سالگی از مهارت های زبانی بسیار قوی برخوردارند.

کارهای روزمره را برای کودک تشریح کنید : مثلا بگویید من دارم با قاشق هم می زنم .تو هم یک قاشق داری و...

درباره اشیایی که لمس می کند یا در معرض دیدش است صحبت کنید.

از کودک سوال کنید اگر جواب نداد نگران نشوید کمی تامل کنید . بگویید "برایم چه آوردی؟ اوه یه عروسک  مرسی  بذارمش اینجا؟ نه اینجا نذارم؟  بذارم اونجا ؟ باشه تو می خوای اونجا باشه؟

کودکان نوپا عاشق بازگویی و تکرار هستند.اشعار کودکانه و لالایی بخوانید و تکرار کنید.

٤- حرکت در محیط اطراف

از راه رفتن کودک می توان فهمید آیا محتاط است یا بی باک و بی پروا؟ وقتی زمین می خورد احتیاج به تسلی دارد یا بدون گریه خودش راه حلی پیدا می کند؟ قبل حرکت به دنبال هدف می گردد یا صرفا به خاطر هیجانات شخصی راه می رود؟

وقتی شروع به راه رفتن می کند و به سرعت از شما دور می شود استقلالش را اعلام می کند.

٥- لمس محیط اطراف

کودک مفاهیم خشن و زبر بزرگ و کوچک پر و خالی را با لمس کردن محیط در می یابد. خالی کردن ظروف فعالیت عادی کودک است با از بیرون آوردن مکعب ها از کاسه  بیرون آوردن جورابها از کشوی کمد و بیرون آوردن لوازم شخصی از داخل کیف دچار شوق و هیجان می شود.

از عمل ساده فشار دادن دکمه هاو خاموش و روشن کردن لامپها لذت می برد.

٦-- خواب

كودك يكساله در 24 ساعت حدود 13-14 ساعت مي خوابد.10 -12 ساعت در طول شب و در طول روز دو نوبت خواب كوتاه خواهد داشت. صبح 1 ساعت و در بعد از ظهر 2 ساعت عموما مي خوابد . گاهي ممكن است تمام طول صبح تا بعد از ظهر را بيدار بماند و در بعد از ظهر به مدت طولاني بخوابد.

كودكتان بسياري از رفتارهاي بزرگسالان مانند مسواك زدن ، استفاده از چنگال  يا جارو كردن آشپزخانه را تقليد مي كند و شايد ميل نداشته باشد در اين كارها به او كمك كنيد.

ابراز مخالفت و واكنشهاي منفي بخشي از مرحله رشد كودك يكساله است. بيشتر كودكان از دوره اي گذر مي كنند كه طي آن به نظر ميرسد بيش از حد با والدين خود مخالفت مي كنند.

 ٧- ادب و تربيت كردن

يك روش سالم و متعادل جهت كنترل رفتار كودك شامل فاكتورهاي ذيل است:

انتظارات واقع بينانه        بايد بدانيد از كودك يك ساله چه انتظاراتي مي توانيد داشته باشيد. بدانيد اگر چه او با شما مقابله مي كند ولي همچنان تمايل شديدي به تقليد از شما و در جستجوي تاييد شماست هنگام مشاهده رفتار خوشايند حتما او را تشويق كنيد.

اصلاح و تعديل محيط          محيط خانه طوري آراسته شود تا ضمن اينكه كودك در اطراف گشت و اكتشاف مي كند هم ايمني او هم ايمني لوازم و اموال شما حفظ شود. در داخل و بيرون خانه بايد فضاها و فرصتها به گونه اي ايجاد شوند كه كودك بتواند با ديودن و بالا رفتن از اشياي موجود انرژي خود را به مصرف برساند.

تعيين محدوديتها      مثلا اگر ميل نداريد  كودك شما ماشين خود را پرت مي كند  و او مرتبا يك كاميون فلزي را به ديوار مي كوبد  برداشتن و به آرامي گفتن جمله "كاميونها براي پرت كردن نيستند" بسيار موثر است. اگر تكرار كرد دوباره همين كار را تكرار كنيد . ممكن است به نظر برسد تعيين محدوديت براي كودك آن هم با لحن آرام كاري مشكل است اما بدانيد بالاخره پيام شما را در مي يابد.

گاهي كه كودك رفتار بسيار ناشايست و غير قابل قبول كه به هيچ وجه قابل تحمل نيست را انجام مي دهد  گفتن تنها "نه" با صدايي تند و خشن براي واداشتن كودك به تفكر  راجع به كاري كه انجام مي دهد موثر است.

 هنگامي كه كودك به گونه اي رفتار مي كند كه مي داند قانوني را شكسته است به طرف او برويد و به او يادآوري كنيد " بازي با سيم آباژور ممنوع" .سپس كودك را به مكاني كه براي وقفه انتخاب كرديده ايد مثل نشستن روي صندلي ببريد . 1 دقيقه كنار او بمانيد تا جايي نرود سپس اجازه دهيد به بازي برگردد اگر به قانون شكني ادامه داد به هر تعداد كه لازم است وقفه را تكرار كنيد .در صورتي كه بتوانيد آرام و مصر باقي بمانيد در نهايت كودك تشخيص مي دهد رفتار نادرست او  منجر به واكنشهاي مكرر مختل كننده بازي مي شود و به كار ديگري خواهد پرداخت.بنابراين واكنش شما نسبت به رفتار نادرست كودك بايد آرام و تكرار شونده باشد.